Rękopis znaleziony w Saragossie - Jan Potocki

Dziennik Alfonsa van Wordena, zostaje odnaleziony przez francuskiego żołnierza w zdobytej Saragossie. Zaciekawiony oficer czyta historię autora, która w rzeczywistości jest zbiorem życiowych opowieści kolejno spotykanych osób. Historie te wielokrotnie zagłębiają się w sobie i często są wielopoziomowe. Do głównych wątków należy spotkanie Alfonsa z dwiema kuzynkami wyznania muzułmańskiego, które wszelkimi sposobami starają się nakłonić go do przejścia na swoja wiarę.  Losy pokrewnego rodu Gomelezów dotyczą próby przejęcia władzy nad arabskimi plemionami, do czego ostatecznie potrzebny jest im męski potomek, którego zyskują dzięki zbliżeniu z Alfonsem. Innym wątkiem jest historia braci, którzy parając się rabunkiem zostają powieszeni, a ich ciała straszą podróżników. Okazuje się jednak, że prawdziwi bandyci uniknęli stryczka i wciąż przebywają w okolicy. Alfonso trafia w końcu do taboru Cyganów, gdzie ich przywódca roztacza najdłuższą opowieść swego życia. Słuchaczami jest również rodzeństwo Żydów Rebeki i Kabalisty, którzy również opowiadają swe losy. Ilość postaci i wątków jakie przewijają się w książce jest naprawdę imponująca i nie sposób przytoczyć tu wszystkich. Koniec końców większość z nich splata się ze sobą w subtelny sposób i ostatecznie okazuje się, że wszystkie stanowią jedną spójną historię rozgrywającą się w Hiszpanii, Włoszech, a także Meksyku.
Potocki jest chyba jednym z bardziej niedocenionych polskich pisarzy, a Rękopis jest dziełem, które bez wstydu można porównać do Dekameronu Boccaccia. Konstrukcja książki podzielona jest właśnie na dni pogrupowane po dziesięć w sześć dekameromów.
Ocena: 4/5