niedziela, 26 lipca 2020

Historia Japonii - Conrad Totman

Początki osadnictwa na archipelagu wysp japońskich, sięga kilku tysięcy lat przed naszą erą i związane jest z okresem zlodowacenia, a tym samym niższym stanem mórz i odsłonięciem połączenia lądowego z Azją kontynentalną. Oznaki cywilizacji, a więc osadnictwa i początków rolnictwa, znajdowane są już od 400 r p.n.e. i aż do 1250 r n.e. rozwijało się tu pierwsze państwo feudalne z cesarzem jako przywódcą. jego rola stopniowo jednak malała i w końcu stała się jedynie symboliczna. Rzeczywistą władzę przejęli szogunowie, którzy przez setki lat walczyli między sobą o wpływy. Dopiero XVI wiek przyniósł zakończenie okresu bezustannych wojen, a Japonia została zjednoczona pod rządami szoguna Hideyoshiego. Niedługo po jego śmierci władzę przejął ród Tokugawa, który rządził krajem aż do 1868 roku. Dopiero pod koniec XIX wieku Japonia odkrywa się na nowe trendy światowe i rozpoczyna industrializację. W 1889 roku uchwalona zostaje konstytucja, która kończy feudalny okres tego kraju. Cesarz ponownie odzyskuje władzę, ale i tak w rzeczywistości znajduje się ona w rękach kolejnych rządów. W 1912 roku, wraz ze śmiercią cesarza Mutsuhito, kończy się okres Meiji charakteryzujący się intensywnym rozwojem przemysłu i spadkiem znaczenia rolnictwa. Z uwagi na niewielką ilość zasobów kopalnianych Japonia szuka złóż w Azji kontynentalnej stopniowo rozszerzając swe imperium i strefę wpływów. Działania te wikłają kraj w przeciągające się wojny, które ukierunkowują przemysł na cele militarne. W 1941 roku, pod presją USA, Japonia dokonuje ataku wyprzedzającego w Pearl Harbor, który ma dać czas armii na zdobycie celów militarnych i rozwinięcie infrastruktury pozwalającej na dalszy rozwój państwa. Kolejne cztery lata to głównie pasmo porażek, które ostatecznie doprowadzają do katastrofy i zapaści przemysłu. Po wojnie kraj zostaje objęty amerykańską okupacją, ale wspólne działania zmierzają do stworzenia nowego, demokratycznego kraju będącego sojusznikiem Zachodu. Kolejne konflikty w Korei i Wietnamie, mimo niemal bezpośredniego sąsiedztwa, mijają bez czynnego uczestnictwa Japonii. Okres ten zostaje jednak wykorzystany do lawinowej rozbudowy przemysłu, którego produkty są eksportowane na cały świat i umożliwiają import niezbędnych surowców. Rozwój ten trwa niemal do 1990 roku, gdy po zakończeniu "zimnej wojny" rozpoczyna się okres stagnacji, a nawet recesji. Obecna Japonia boryka się wciąż z problemem braku własnych złóż naturalnych i z koniecznością ich importu. Biorąc jednak pod uwagę stale rosnące zapotrzebowanie kraj stoi przed widmem kryzysu. 
Książka bardzo szczegółowo opisuje dzieje Japonii, niestety autor skupia się na aspektach rolnictwa, gospodarki, polityki wewnętrznej, religii oraz kultury. Okres walk, efektem których było zjednoczenia kraju przez Hideyoshiego, opisano dosłownie na połowie strony. Bitwa pod Sekigaharą jest tylko wzmiankowana. Przebieg działań na Pacyfiku w okresie II wojny światowej również zajmuje niecałą stronę, a takie nazwy jak Pearl Harbor, Midway, Guadalcanal wymienione symbolicznie jednym ciągiem. Pozycja zawiera wiele informacji encyklopedycznych, jednak podchodzi do kwestii historii niejako od kuchni. Nawet przemiany w kultach religijnych i sztuce wymieniane są od strony zaistnienia zmiany, a niewiele tu miejsca o podstawach, ideach czy różnicach doktrynalnych. Przykładowo autor wymienia wiele sekt religijnych, które zyskiwały lub traciły zainteresowanie ludności, ale praktycznie przemilcza co one proponowały i jakie były ich filozofie. 
Ocena: 4/5


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz