Niesamowity esej o historii Polski, w mniej więcej stuletnim okresie pierwszych królów elekcyjnych. Pierwszy był francuski Henryk Walezy, który uciekł do ojczystego kraju zaraz po śmierci ojca by objąć tam tron. Kolejny był węgierski Stefan Batory, jeden z większych królów polskich. Po nim nastał Zygmunt III Waza i jego syn Władysław IV Waza. Obaj pochodzenia szwedzkiego, przez cały okres swych rządów dążyli do powrotu na rodowity tron. Dodatkowo walnie przyczynili się do zwycięstwa kontrreformacji w wielowyznaniowej dotychczas Polsce, która z bardzo tolerancyjnej względem innych religii stała się jednowyznaniowa, a przynajmniej popierająca tylko katolicyzm i tępiąca inne wyznania. Okres mniej więcej od roku 1560 do 1648 przedstawiony jest jako czas, w którym wielki kraj z wspaniałymi perspektywami na przyszłość, nie wykorzystuje danej mu szansy i dobrowolnie wchodzi na równię pochyłą prowadzącą go do tragicznego upadku. Według Jasienicy główną winę za przyszłe porażki ponosi polityka dwóch Wazów, którzy skupiali się głównie na własnych korzyściach. Skrajnym przykładem tego jest próba wywołania przez Polskę wojny z Turcją, tylko po to by ewentualnie zdobyte tereny przejęli w posiadanie przyszli Wazowie, a nie państwo polskie. Kolejnym ich grzechem była uległość wobec nacisków zewnętrznych, głównie Habsburgów oraz ignorowanie doradców krajowych, przez co Rzeczpospolita stałą się narzędziem w rekach innych mocarstw do osiągnięcia własnych zysków. Opowieść kończy się na śmierci Władysława IV i początku powstania Chmielnickiego, los sprawił że oba te wydarzenia zbiegły się w czasie, a nagłe bezkrólewie walnie przyczyniło się do rozmiaru jakie przybrał zryw kozacki.
Ocena: 5/5
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz