Napoleon urodził się na Korsyce 15 sierpnia 1769 roku w rodzinie średnio zamożnej szlachty. Już w dzieciństwie dał się poznać jako skrajny introwertyk, który wolał przesiadywać z książką na strychu niż towarzystwo innych dzieci. Dzięki naukom we Francji otrzymał stypendium królewskie i mógł ukończyć szkołę wojskową, gdzie specjalizował się w artylerii. W trakcie rewolucji w 1789 roku był jeszcze dowódcą niskiego szczebla i nie miał na nią większego wpływu. Bez skrupułów tłumił jednak powstania ludności przeciw nowemu rządowi, dzięki czemu został zauważony przez ówczesny dyrektoriat. W tym okresie zakochuje się i bierze ślub z Józefiną, która nie odwzajemnia jednak jego gorącego uczucia i traktuje go jedynie jako trampolinę towarzyską. Zdradza go regularnie i jest głucha na jego pełne bólu listy. W latach 1796-97 otrzymuje główne dowództwo w Armii Włochy, gdzie w końcu daje się poznać jako genialny strateg i logistyk. Dzięki błyskawicznym przemieszczaniu swych oddziałów wielokrotnie zaskakuje wroga i wymyka się z ich zasadzek. W rezultacie zdobywa niemal całe północne Włochy, rzuca na kolana Watykan i zmusza Austrię do podpisania bardzo korzystnego dla Francji pokoju. Kolejny rok spędza w Paryżu angażując się w rozgrywki polityczne. Dyrektoriat przychyla się w końcu do jego opinii potrzeby osłabienia Anglii, której Francja nie jest w stanie stawić czoła na morzu. Zostaje więc wysłany na czele nowej armii do Egiptu, gdzie ma przerwać angielskie szlaki handlowe z Indiami. Udaje mu się to doskonale, choć musi zrezygnować ze swego prywatnego celu jakim był marsz na Indie. Latach 1798-99 spędza na Bliskim Wschodzie, gdzie prócz żołnierzy zabiera ze sobą sporą grupę naukowców z różnych dziedzin oraz artystów. W tym czasie sytuacja w kraju bardzo się komplikuje, a jego dotychczasowe zdobycze terytorialne zostają utracone. Władza Dyrektoriatu wyraźnie się nie sprawdza, gdyż króluje w nim troska o własne interesy, nepotyzm i korupcja. W związku z tym Bonaparte przyłącza się do spisku mającego na celu jego obalenie i przejęcie władzy. Zamach udaje się niemal idealnie, ale Napoleon nie poprzestaje na tym i niedługo potem dokonuje kolejnego przewrotu odsuwając od władzy swych dotychczasowych wspólników i przejmując niemal całkowitą władzę nad krajem. W ciągu pierwszego półrocza 1800 roku dokonuje szeregu ważnych reform, które przetrwały do dziś. Tworzy silny i narodowy Bank Francji, powstrzymuje galopującą inflację, wprowadza nową konstytucję, przejmuje kontrolę nad prasą i pozbywa się wszelkich zagranicznych wpływów sabotujących rząd oraz rozprawia się z zalewającymi kraj bandami. Doceniając w końcu wpływ religii na społeczeństwo zawiera porozumienie z Watykanem i podpisuje umowę konkordatową. W 1800 roku prowadzi drugą kampanię w Włoszech, gdzie całkowicie zaskakuje Austriaków i w bitwie pod Marengo osiąga szybie zwycięstwo odbierając im wszystkie wcześniejsze zdobycze oraz ziemie przyznane po pierwszym rozejmie. Na fali tego sukcesu koronuje się na cesarza Francji gromadząc w swych rękach niemal bezwzględną władzę. Pokój z Anglią trwa zaledwie rok, ale trzecie przymierze antyfrancuskie zawiązuje się dopiero w 1805 roku. Napoleon wyprzedza działania przeciwników, gdyż wykorzystuje armię przygotowywaną do inwazji na Wielką Brytanię, tym samym ostatecznie żegnając się z tym pomysłem. Błyskotliwe manewry i błyskawiczne przemarsze doprowadzają do spotkania armii francuskiej oraz połączonych sił Austrii i Rosji pod Austerlitz, gdzie ma miejsce jedno z największych zwycięstw Cesarza świadczące bezapelacyjnie o jego strategicznym i taktycznym geniuszu. Przeważające siły wroga doświadczają znacznie poważniejszych strat i w rezultacie niedobitki zostają zmuszone do wycofania, a Austria podpisuje bardzo dla siebie niekorzystny rozejm. W 1807 roku wojska francuskie ruszają na wschód by rozprawić się z resztkami oporu pruskiego oraz wspomagającą ich armią cara Aleksandra. W wielkiej bitwie pod Frydlandem czwarta koalicja zostaje upokorzona, ale koszty rozejmu ponoszą wyłącznie Prusy. Napoleon nie chce mieć wroga w Rosji i traktuje Aleksandra jak przyjaciela dzieląc między siebie ostatnie zdobycze terytorialne. Na ziemiach pruskich powstaje również Księstwo Warszawskie jest to jednak sztuczny twór będąc nadal pod panowaniem Prus. Chęć wprowadzenia szczelnej blokady kontynentalnej na towary angielskie zmusza go do zaatakowania Portugalii, a przy okazji również Hiszpanii. Konflikt ten jednak znacznie różni się od innych kampanii, gdyż angażuje znacznie większe siły i polega na tłumieniu setek małych buntów. Do tego do Portugalii wkraczają Brytyjczycy, którzy stale nękają francuski kontyngent w tym regionie. Moment osłabienia cesarstwa wykorzystuje Austria, którą Napoleon postanawia ukarać osobiście, a jego siły spotykają się z wrogiem w 1809 pod Wagram, gdzie po zwycięstwie zmusza Karola Ludwika do dalszych ustępstw oraz oddania własnej córki za Bonapartego czym umacnia sojusz. W 1812 Napoleon w końcu uznaje, że nie może dalej jedynie upominać Rosji o nieprzestrzeganiu traktatów i wyrusza na wschód z potężną armią. Wojska rosyjskie bezustannie unikają jednak starć, a upał, brak zaopatrzenia i przede wszystkim tyfus dziesiątkują siły francuskie i sojusznicze. Początkowo cesarz chciał wydać walną bitwę w okolicach Smoleńska, ale zmuszony był dojść aż do Moskwy, gdzie pod Borodino, mimo zwycięstwa, poniósł wielkie straty. Po kilki tygodniach w opustoszonym i nękanym pożarami mieście Napoleon zmuszony jest się wycofać, w drodze powrotnej giną kolejne tysiące żołnierzy bezkarnie nękani przez rosyjskie podjazdy. W grudniu 1812 Bonaparte musi wracać do Paryża by wygasić plotki o swej śmierci oraz stłumić bunt mający na celu odebranie mu władzy. Jednocześnie zbiera kolejną armię, z którą rusza ponownie na wschód by tym razem odeprzeć armie cara Aleksandra, która bez większych przeszkód weszła już na terytorium Prus. Po kilku zwycięskich starciach dochodzi jednak 16 października 1813 roku do tak zwanej bitwy narodów pod Lipskiem. Przeciwnicy zgromadzili tu prawie dwukrotnie większe siły i po trzydniowych zmaganiach zmuszają Napoleona do wycofania się i ucieczki do Francji. Dysponując resztkami sił wciąż udaje mu się odpierać wojska wkraczające na teren Francji. Współpracownicy wyczuwają jednak jego bliski upadek i bez skrupułów zdradzają swego cesarza jeden po drugim. W rezultacie Paryż zostaje zdobyty praktycznie bez walk. Napoleon podaje się do dymisji i zostaje przewieziony w miejsce odosobnienia na wyspie Elba. Spędza tu jednak tylko pół roku, po upływie którego wraca tryumfalnie do Francji ponownie przeganiając króla. Błyskawicznie gromadzi nową armię na czele której rusza na spotkanie wojsk koalicji. Po drodze odnosi kilka mało istotnych zwycięstw by w końcu dotrzeć pod Waterloo, gdzie w 1815 roku doświadcza swej ostatniej klęski. Obawiając się zemsty ze strony Prus i Austrii oddaje się dobrowolnie w ręce Anglii i w rezultacie zostaje zesłany na wyspę Świętej Heleny. Przebywa tu pod ścisła aż do swej śmierci w 1821 roku z powodu raka żołądka.
Ocena: 5/5
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz